'Αρθρο του Reuters για την προοπτική εξόδου της Ελλάδας από το κοινό νόμισμα...
Ολοένα και περισσότεροι άστεγοι κάνουν την εμφάνισή τους στους δρόμους της Αθήνας, οι ουρές όσων περιμένουν στωικά στα συσσίτια είναι διπλάσιες από πέρυσι, ενώ εκατοντάδες είναι εκείνοι που αναζητούν στους κάδους σκουπιδιών πραμάτεια για να πουλήσουνε.
Η Ελλάδα βρίσκεται κοντά σε σημείο διάλυσης καθώς παλεύει ασθμαίνοντας να εκπληρώσει τους δημοσιονομικούς στόχους που της επέβαλαν οι δανειστές της. Η κατάσταση είναι δύσκολη, αλλά ενδεχομένως να μην είναι παρά μια πρόγευση του εφιάλτη ταραχών, πείνας και ακόμα και αναρχίας που μπορεί να ακολουθούσε εάν αναγκαζόταν η χώρα να βγει από το ευρώ.
Είναι δύσκολο να υπολογίσει κανείς τον ακριβή οικονομικό αντίκτυπο μίας ελληνικής εξόδου - έκδοση νέων δραχμών υποτιμημένων έως και 70%, ανεξέλεγκτος πληθωρισμός, κατάρρευση τραπεζών και κατάρρευση του διεθνούς εμπορίου. Ακόμα δυσκολότερο είναι να εκτιμήσει κανείς πόσο αρνητικές θα είναι οι επιπτώσεις για το μέσο Έλληνα.
Χωρίς το χρήμα του διεθνούς πακέτου διάσωσης, μισθωτοί και συνταξιούχοι θα παραμείνουν απλήρωτοι. Από εκεί δεν είναι παρά ένα μικρό βήμα προς τη βία, τον πολιτικό εξτρεμισμό και την ανεξέλεγκτη μετανάστευση προς το εξωτερικό.
Οι Έλληνες επιστρέφουν στις κάλπες σε ένα μήνα, μετά από το ασαφές εκλογικό αποτέλεσμα της 6ης Μαΐου που αποτέλεσε θρίαμβο για κόμματα όπως τη νεοναζιστική Χρυσή Αυγή, που αντιτάσσεται στο μνημόνιο και τα έξωθεν επιβληθέντα μέτρα λιτότητας. Η νέα εκλογική αναμέτρηση της 17ης Ιουνίου χαρακτηρίζεται διεθνώς ως δημοψήφισμα για το ευρώ, ακόμα και αν αρκετοί Έλληνες πιστεύουν το αντίθετο.
Μια ενδεχόμενη έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη, το αποκαλούμενο «Grexit», κινδυνεύει να μετατρέψει τη χώρα σε αποτυχημένο κράτος στις παρυφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μιας εκ των πιο πλουσιότερων κοινωνιών που έχει γνωρίσει η υφήλιος.
Η Ελλάδα εισάγει 40% των τροφίμων που καταναλώνει, σχεδόν όλο το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο καθώς και μεγάλο μέρος των φαρμάκων της. Μέσα στο κλίμα σύγχυσης που θα δημιουργήσει μια έξοδος από το ευρώ, οι ξένοι προμηθευτές απλά θα σταματήσουν να τροφοδοτούν τη χώρα έως ότου ηρεμήσουν τα πράγματα. Αυτό θα οδηγούσε σε οξείες ελλείψεις των βασικών αγαθών, κάτι που με τη σειρά του θα δημιουργούσε σοβαρή κοινωνική αναταραχή, σύμφωνα με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιώργο Προβόπουλο.
Ακόμα και αν η Ελλάδα μπορούσε να εισάγει περιορισμένες ποσότητες τροφίμων και άλλων βασικών ειδών, θα ήταν απαγορευτικές οι τιμές τους.
Ο Προβόπουλος προειδοποίησε ήδη από το Δεκέμβριο πως τυχόν επιστροφή στην δραχμή θα ήταν «αληθινή κόλαση», με τους Έλληνες να καταφεύγουν στην ανταλλαγή προϊόντων κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου ανάμεσα στα δυο νομίσματα, «ανταλλάσοντας ένα κιλό λάδι για να πάρουν τρία κιλά αλεύρι».
Εφιάλτης στο δρόμο με τους... κίονες
«Θα παρουσιαστούν σημαντικές ελλείψεις σε καύσιμα, πρώτες ύλες, ακόμη και σε αγροτικά προϊόντα. Ελλείψει καυσίμων, ο στρατός και η αστυνομία δεν θα μπορούν να κινούν τα οχήματα. Μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα, θα καλυτερέψουν τα πράγματα επιστρέφοντας σε μια καλύτερη ισορροπία. Κατά τη διάρκεια της πρώτης μεταβατικής περιόδου θα βιώναμε έναν εφιαλτικό σενάριο», είπε ο Προβόπουλος.
Ο πρώην υπουργός οικονομίας Γιάννος Παπαντωνίου προέβλεψε την επερχόμενη αναταραχή εδώ και ένα σχεδόν χρόνο: «Η Ελλάδα δεν θα ήταν σε θέση να συντηρήσει 11 εκατ. ανθρώπους και έτσι θα υπάρξει τεράστιο μεταναστευτικό ρεύμα», δήλωσε ο Παπαντωνίου στην τηλεόραση του Reuters Insider τον περασμένο Ιούλιο. «Θα ακολουθούσαν κοινωνικές αναταραχές... θα έλεγα ένα καθεστώς απόλυτης αναρχίας».
Συμφώνα με στοιχεία της γερμανικής στατιστικής υπηρεσίας που δημοσιεύτηκαν την περασμένη εβδομάδα, 23.800 Έλληνες μετανάστευσαν πέρυσι στη Γερμανία, 90% περισσότεροι από το 2010. Οι Έλληνες κάνουν ουρές στα φροντιστήρια ξένων γλωσσών για να μάθουν γερμανικά.
Οι περισσότεροι οικονομολόγοι συμφωνούν πως η λιτότητα που υφίσταται η Ελλάδα δεν της αφήνει πολλές ελπίδες για γρήγορη ανάκαμψη. Ορισμένοι υποστηρίζουν πως σε περίπτωση αποχώρησής της από το ευρώ, ενδεχομένως θα ήταν σε θέση να αναζωογονήσει την οικονομία της εξάγοντας περισσότερο, επωφελούμενη από το βαθιά υποτιμημένο της νόμισμα.
Ωστόσο, με εξαίρεση τον τουρισμό, η Ελλάδα δεν έχει πολλές επιχειρήσεις ή βιομηχανίες που θα μπορούσαν να της δώσουν μια τέτοια ώθηση.
Η χώρα θα πρέπει να συνεχίσει πολιτικές λιτότητας ακόμα και αν απαλλαγεί από τους δημοσιονομικούς της στόχους. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ενώ θα παραμένει αποκλεισμένη από τις διεθνείς αγορές -δηλαδή δεν θα έχει κανέναν για να τη δανείσει- θα συνεχίζει να παράγει πρωτογενή ελλείμματα -θα δαπανά δηλαδή περισσότερα από τους φόρους που εισπράττει, ακόμα και αν εκλείψουν οι πληρωμές για τόκους εξυπηρέτησης του παλιού χρέους.
«Ακόμα κι αν αφαιρέσει κανείς τις πληρωμές τόκων, με πρωτογενές έλλειμμα στο ισοζύγιο συναλλαγών 10 δισ. ευρώ, η οικονομική ζωή θα σταματήσει», είπε ο Γιάννης Στουρνάρας, πρώην επικεφαλής του ινστιτούτου ΙΟΒΕ και νυν υπηρεσιακός υπουργός Ανάπτυξης.
«Η Ελλάδα θα δυσκολευόταν να εισάγει πετρέλαιο, τρόφιμα, φάρμακα και άλλα βασικά αγαθά. Φανταστείτε το Ναυτικό και την αστυνομία χωρίς καύσιμα. Οι στρόφιγγες του φυσικού αερίου θα έκλειναν. Το στραπατσαρισμένο τραπεζικό σύστημα θα έπληττε το ΑΕΠ. Το δημόσιο χρέος θα διογκωνόταν...»
Για την πολιτική αναταραχή που ενδεχομένως να ακολουθούσε, παραδείγματα δίνει η ίδια η ελληνική ιστορία. Μετά τις καταστροφές που προκάλεσαν τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η χώρα βυθίστηκε σε σκληρή εμφύλια αναμέτρηση. Στη δεκαετία του '60, η πολιτική αστάθεια οδήγησε στη χούντα των Συνταγματαρχών.
Δραχμαγεδδών
Ο φόβος εξόδου της χώρας από το ευρώ κάνει ήδη τη ζωή δύσκολη στους Έλληνες επιχειρηματίες, τόσο στους εξαγωγείς όσο και στους εισαγωγείς. «Ήδη παρατηρούνται οι πρώτες ελλείψεις», είπε η Μελίνα Φερούση, που εισάγει χαρτικά και σχολικά είδη. «Γαλλία και Ισπανία ακόμα μας προμηθεύουν με πίστωση αλλά οι Γερμανοί είναι ιδιαίτερα αυστηροί και αρνούνται να το κάνουν», είπε η Φερούση.
Ορισμένοι Γερμανοί εξαγωγείς λένε ότι δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τους Έλληνες πελάτες τους επί πιστώσει ακόμα και να το ήθελαν γιατί αρνούνται να τους καλύψουν οι ασφαλιστικές τους εταιρίες.
«Δεν είναι ότι δεν εμπιστεύονται τους Έλληνες συνεταίρους τους. Δεν εμπιστεύονται τις ελληνικές τράπεζες», είπε ο Βασίλης Κορκίδης, πρόεδρος της συνομοσπονδίας λιανεμπορίου ΕΣΕΕ.
Οι επιχειρηματίες δεν βλέπουν την έξοδο από το ευρώ ως λύση στα προβλήματά τους. Η Ελλάδα εισάγει σχεδόν τα πάντα που χρειάζεται μια εταιρία για να αναπτυχθεί, από μηχανολογικό εξοπλισμό έως προγράμματα software. Μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα τα καθιστούσε όλα αυτά απλησίαστα σε ντόπιο νόμισμα.
«Εάν γυρίσουμε στη δραχμή, κανείς δεν θα μπορεί να κάνει εξωτερικό εμπόριο», δήλωσε ο Ηρακλής Μέγας που εισάγει ζωοτροφές. «Θα πρέπει να κλείσω την επιχείρησή μου την άλλη μέρα και το ίδιο θα κάνουν χιλιάδες άλλοι», συμπλήρωσε.
Ασαφές παραμένει με ποιο τρόπο θα επανέφερε η Ελλάδα το εθνικό της νόμισμα. Η διάσπαση της Τσεχοσλοβακίας το 1993 στα δύο συστατικά της κράτη, που και τα δύο εισήγαγαν το δικό τους νόμισμα, αποτελεί πιθανό προηγούμενο.
Η Τσεχία και η Σλοβακία απαγόρευσαν κάθε χρηματική μεταβίβαση μεταξύ τους και επέβαλαν αυστηρούς τελωνειακούς ελέγχους. Περίπου 150 εκατομμύρια διακριτικά αυτοκόλλητα τυπώθηκαν κρυφά στη Βρετανία για να μαρκαριστούν ισάριθμα χαρτονομίσματα, που μεταφέρονταν με αστυνομική συνοδεία πριν διανεμηθούν σε ολόκληρη τη χώρα.
Η Ελλάδα θα έπρεπε να δοκιμάσει κάτι παρόμοιο. Aμφισβητώντας την ικανότητα της χώρας να καθιερώσει γρήγορα δικό της νόμισμα, ορισμένοι προτείνουν να σφραγιστούν τα ελληνικά ευρώ με ένα «D».
«Θεωρώ ότι η Ελλάδα δεν έχει θεσμούς ικανούς για να το καταφέρουν με ομαλό τρόπο», είπε ο Έρικ Νίλσεν, επικεφαλής οικονομολόγος στη Unicredit. «Αντίθετα, (η επαναφορά του νομίσματος) θα είναι ολισθηρή ατραπός, εν μέσω χάους και καταστροφής».
Σε τελική ανάλυση, ΕΕ, ΕΚΤ και ΔΝΤ ίσως κρίνουν καλύτερο να αφήσουν τα πράγματα στην Ελλάδα να κυλήσουν ως έχουν, παρά να τραβήξουν το χαλί κάτω από τα πόδια της, ρισκάροντας να υποστούν οι ίδιοι μεγάλες ζημίες, μια και κατέχουν πια το μεγαλύτερο μέρος των 280 δισ. ευρώ που χρωστά η χώρα.
Σε αυτό ποντάρει και ο ΣΥΡΙΖΑ, που λέει ότι δεν υπάρχει κίνδυνος εξόδου της χώρας από το ευρώ εάν καταγγείλει τη δανειακή σύμβαση με τους εταίρους και τα μέτρα λιτότητας που απορρέουν απ' αυτή.
Ορισμένοι βλέπουν και την αστεία πλευρά σε όλα αυτά. Η κωμική τηλεοπτική εκπομπή «Ράδιο Αρβύλα» παρουσιάζει τη δραχμή ως μετεωρίτη που μετά από 10 χρόνια εξοβελισμού του στο διάστημα επανέρχεται ως «Δραχμαγεδδών» που καταστρέφει τα πάντα στο διάβα του.
«Η δραχμούλα επιστρέφει. Όχι στους κινηματογράφους, αλλά στην πραγματικότητα», καταλήγει το σχετικό κλιπάκι που αποτελεί παρωδία της ταινίας «Armageddon».
«Ο μόνος λόγος για τον οποίον περιμένουμε να μείνει η Ελλάδα στο ευρώ είναι ότι όσο άσχημα και να είναι τώρα τα πράγματα, θα είναι ακόμα χειρότερα με την Ελλάδα απ' έξω», είπε ο Μαρκ Τσάντλερ, επικεφαλής στρατηγικής συναλλάγματος στην Brown Brothers Harriman.
«Παραείναι απλοϊκό να λέει κανείς ότι το μόνο που χρειάζεται η Ελλάδα είναι μια υποτίμηση».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου